Opracowanie Miejskiego Planu Adaptacji do Zmian Klimatu Miasta Łask

 

Gmina Łask realizuje projekt pn. „Opracowanie Miejskiego Planu Adaptacji do Zmian Klimatu Miasta Łask” nr FENX.02.04-IW.01-0008/23, w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027, Priorytet FENX.02 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z EFRR współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Działanie: FENX.02.04 Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom.

 

Rezultatem projektu będzie opracowanie Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu dla Miasta Łask wraz ze Strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, który jest dokumentem strategicznym zawierającym charakterystykę danego obszaru, analizę danych klimatycznych, ocenę podatności, potencjału i wrażliwości oraz propozycję działań mających na celu zarówno łagodzenie skutków zmian klimatu, jak i adaptację do nich.

 

Łask jak wszystkie miasta podlega zjawiskom i procesom związanym ze zmieniającym się klimatem. Zmiany te mogą przynieść dla miasta i jego mieszkańców zarówno niekorzystne, jak i pozytywne konsekwencje.

Dlatego też opracowanie ww. dokumentu planistycznego, który będzie strategią wskazującą działania minimalizujące i zapobiegające negatywnym skutkom ekonomicznym, społecznym, gospodarczym i środowiskowym, które wynikają ze zmian klimatu oraz pozytywnych zjawisk ma dla funkcjonowania Miasta Łask ogromne znaczenie.

 

W ramach projektu będziemy również Państwa wprowadzać w tematykę zmian klimatu oraz ich konsekwencji dla naszego codziennego funkcjonowania. Zorganizowane będą także warsztaty tematyczne, szkolenia oraz konkursy dla dzieci i młodzieży.

O szczegółach będziemy informować Państwa na bieżąco.

Poniżej trochę słów wprowadzenia w ten niezwykle istotny temat. 

 

Wpływ zmian klimatu na funkcjonowanie miast*

Zmiany klimatu są wyzwaniem dla wszystkich polskich miast, a troska o poprawę jakości życia w miastach, które borykają się z nieuniknionymi skutkami globalnego ocieplenia, jest jednym z priorytetów polityki rozwoju naszego kraju.

Miasta pełnią kluczową rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju. Skupiając ponad 60% ludności Polski, generują przeważającą część dochodu narodowego. To właśnie w miastach koncentrują się ważne dla rozwoju funkcje społeczne, polityczne, administracyjne, gospodarcze i kulturowe. Ponadto ludność, działalność gospodarcza, interakcje społeczne i kulturowe coraz intensywniej skupiają się w miastach, czyniąc je jeszcze bardziej wrażliwymi na zmiany klimatu.

Miasta różnią się między sobą pod względem uwarunkowań geograficznych, środowiskowych, typów zabudowy i sposobu zarządzania. W różnym stopniu podlegają zmianom klimatu i w różny sposób reagują na skutki tych zmian. Same miasta także wpływają na klimat, zarówno na klimat globalny przyczyniając się do znacznej emisji gazów cieplarnianych, jak i klimat lokalny poprzez intensywną zabudowę, rozrastanie się, zabudowę terenów biologicznie czynnych.

Dla miast szczególne zagrożenie stanowią zjawiska i procesy związane z ekstremalną temperaturą, z gwałtownymi nawalnymi opadami. Fale upałów to okresy przynajmniej trzech dni z maksymalną temperaturą powietrza powyżej 30°C. Najczęściej występują w zachodniej i środkowej Polsce, najrzadziej w rejonie wybrzeża. Wzrost częstości występowania fal upałów i dni upalnych obserwuje się w Polsce od lat 90. XX wieku. Nastąpił także wzrost liczby dni z dobową temperaturą minimalną wyższą niż 20°C (noce tropikalne). W zabetonowanych miastach ekstremalnie wysoka temperatura jest dotkliwsza niż w terenach niezurbanizowanych. Ponadto w miastach obserwowane jest także zjawisko miejskiej wyspy ciepła. Zmiany w warunkach termiczno-wilgotnościowych są niekorzystne dla zdrowia ludzi.

W Polsce nastąpiła zmiana struktury opadów sezonu letniego. Wzrosła liczby dni z intensywnym opadem dobowym powyżej 30 mm. Najbardziej znaczące zmiany obserwowane są w Polsce południowej i centralnej. W miastach, które charakteryzują się wysokim stopniem uszczelnienia powierzchni, te intensywne opady skutkują krótkotrwałymi gwałtownymi powodziami i podtopieniami. Wiele polskich miast, szczególnie południowej Polski, zagrożonych jest powodziami. Zmiany w warunkach termiczno-opadowych w Polsce powodują zmiany w bilansie wodnym. Występuje silniejsze parowanie, ponadto krótszy jest okres zalegania pokrywy śnieżnej oraz zmniejszenie jej grubości.

Obniża się stopień wilgotności gleby na początku sezonu wegetacyjnego. Coraz częstsze i intensywniejsze susze negatywnie wpływają na dostępność wody dla mieszkańców miasta i ekosystemów miejskich.

Globalne zmiany klimatu skutkują zwiększeniem intensywności i częstotliwości występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Oprócz wspomnianych fal upałów i intensywnych opadów coraz częstsze i intensywniejsze są wichury, powodujące straty, a nawet ofiary śmiertelne. Globalne ocieplenie nasila także zjawiska takie, jak erozja gleb i spadek różnorodności biologicznej.

W obliczu opisanych zmian odpowiedzialna adaptacja do zmian klimatu jest wyzwaniem dla miast.

Kształtowanie miejskiej polityki adaptacyjnej jest zadaniem obejmującym szeroki zakres zagadnień związanych z funkcjonowaniem miasta, jego mieszkańcami, infrastrukturą i ekosystemami. Jest to proces partycypacyjny, wymagający zaangażowania administracji publicznej oraz zróżnicowanego grona partnerów publicznych, instytucji naukowych, organizacji społecznych i mieszkańców miast.

*źródło: Podręczniki Adaptacji dla Miast - wytyczne do przygotowania Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu, zaktualizowany w 2023 r. przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy.